CİA'in Türk Casusu Ruzi Nazar: Türkistan - Naziler - Amerikan Üçgeni Arasında Bir Yaşam Öyküsü ( CIA's Turkish Spy Ruzi Nazar: A Life Story Between Turkıstan - Nazis - American Triangle )
Ruzi Nazar, Özbek asıllı bir Türk. Ancak hikayesi ne
Özbek asıllı olması ne de 1917 yılında doğması kadar ilginç. Hikayesi, Orta
Asya’dan önce Avrupa’ya sonra Amerika’ya ve devamında Ortadoğu’ya kadar geniş
bir coğrafyada hem Sovyetler, hem Naziler hem de Amerikalılar için çalışması…
Ruzi Nazar, 1917 yılında Özbekistan’ın Margilan
şehrinde Özbek Türkü bir ailenin çocuğu olarak doğdu. Çarlık Rusya’nın bitip
Bolşevik ihtilalinin başladığı bu dönemde doğan Nazar, Taşkent Üniversitesi
Ekonomi bölümünü bitirdi. Mezun olduktan sonra İkinci Dünya Savaşı başladı.
Zorunlu olarak askerlik hizmeti için Sovyet ordusuna katıldı ve Ukrayna
Cephesine gönderildi. Alman-Sovyet savaşı tüm hızıyla devam ederken Alman bir
çavuş kendisine Nazi ordusunca kurulan Türkistan Lejyonu’na katılması için bir
teklif yaptı ve Nazar bu teklifi kabul etti. Berlin’de Naziler tarafından
örgütlenen Milli Türkistan Birlik Komitesi’nde Sovyetlere karşı istihbarat
elemanı olarak çalıştı.
Nazilerin Türkistan Lejyonu kurma fikri Kasım 1941
yılında Alman esir kamplarında kalan yaklaşık 3 milyon esirden 800 bin
civarının Müslüman olmasıyla başladı. Bu lejyonlarda yaklaşık 5 bin Türkistanlı
genç Nazi saflarında savaştı.
Savaşın bitmesiyle birlikte Almanya’ya yerleşen
Nazar, burada Emelinde Roth ile evlendi. Daha sonra Münih’e giderek
Bolşeviklere karşı Milliyetçiler Teşkilatı kurarak Sovyetler Birliği yönetimine
yani komünizme karşı faaliyetlerde bulundu.
1951 yılında ABD’nin eski başkanı olan Theodore
Roosevelt’in oğlu Archibald Roosevelt tarafından Columbia Üniversitesi
içerisinde bulunan Orta Asya Enstitüsü bölümüne davet edildi. 3 yıl sonra yani
1954 yılında CİA ajanı olarak çalışmaya başladı. 1959-1971 yılları arasında
Ankara Amerika Büyükelçiliğinde CİA’in Türkiye istasyon şefliğini yaptı.
İstasyon şefliği döneminde Alpaslan Türkeş ile tanışıp yakın arkadaş oldu.
Nazar, 1971 yılından sonra İran’da görevlendirildi.
1979 yılında Halkın Mücahitleri grubunun Tahran’da bulunan ABD Büyükelçiliğine
yaptığı baskında, rehin alınan diplomatların kurtarılma operasyonunda da görev
aldı. Arada Afganistan’ın Sovyet işgali sırasında Kabil’e giderek o dönem
mücahitlerin lideri Gulbeddin Hikmetyar ile de görüştü.
1991 yılında Sovyetler Birliğinin dağılmasının
ardından Nazar, Washington’a evine döndü. Daha sonra sade bir hayat süren
Nazar, Nisan 2015’de oğlu ile birlikte tatil için gittiği Side’de öldü.
Cenazesi Fethiye Foça mahallesinde bulunan Alevi mezarlığına defnedildi.
Nazar’ın 1947 yılında yaptığı evlilikten doğan kızı
Slyvia Nasar, John Forbes Nash’ın hayatının ele alındığı ve filminin yapıldığı “Akıl
Oyunları” kitabının yazarıdır.
Kaynakça
.
Yorumlar
Yorum Gönder