Hitit Alacahöyük Antik Şehri Boğazkale-Çorum (Hittite Alacahoyuk Ancient City Bogazkale District - City of Corum - Turkey)

Eski Tunç Çağı ve Hitit döneminde çok önemli bir sanat ve kültür merkezi olan Alacahöyük’te 4 kültür katı tespit edilmiştir. Bunlar Geç Kalkolitik, Eski Tunç, Hitit-Frig gibi ana kültür katmanları dışında Helenistik, Roma, Bizans, Selçuklu ve Osmanlı dönemlerine ait yerleşmeler de tespit edilmiştir.

Vagonlar

 Bu vagonlar Alacahöyük kazı çalışmalarının ilk yıllarında toprağın taşınması için kullanılmıştır. Büyük Önder Mustafa Kemal Atatürk’ün emri ile Alacahöyük kazıları için 1936 yılında Nafıa Vekaletince (Bayındırlık Bakanlığınca) 30 adet hibe edilen ilk kazı araçlarındandır. Bu vagonlardan sonraki yıllarda diğer kazılara da dağıtılmıştır.

Sfenksli Kapı

Hitit İmparatorluk çağını yansıtan AlacaHöyük Sfenksli Kapı, Hitit çekirdek bölgesinde bulunan, dışa bakan yüzü girişin sağında ve solunda kavartmalı ortostatlarla süslenmiş tek Hitit İmparatorluk çağı kapı yapısıdır. Bu özelliği ile Hattuşa’daki Aslanlı Kapı ve Kral Kapı’dan farklıdır.

Sfenksli Kapı’nın genişliği 10 metredir. Girişin iki yanındaki büyük söve bloklarının dış yüzleri iki metre yüksekliğinde sfenks protomlarıyla süslüdür. İki kulenin dış ve iç yüzleri de kabartmalı ortostatlarla bezelidir.

Potern

Günümüzde bilindiği kadarıyla, tüm büyük yerleşmelerde bir kent savunma sistemi bulunmaktadır. Savunma sistemlerinin kapı yapılarından olan “Potern”, Alişar, Alacahöyük, Boğazköy-Hattuşa’da sur duvarlarının altından geçen ve yalancı tonoz tekniğinde örülmüş tünelimsi geçitlerdir. Poternlerden ancak yaya olarak geçilebilir.

Alacahöyük Poternli Kapı, iki burç , iki kapı ve bir girişten meydana gelmiştir. Kapının temelleri iri bloklar halinde kalker cinsinden taşlarla yapılmıştır. İç kısımları toprakla doldurulmuş olan temeller, sandık tipindedir. Yüksekliği 2 metre olan poternin tabanı geniş ve yassı taşlarla döşenmiştir.

Sosyal Hayat

Bir Hitit tabletinden; “Onların eline ekmek ver, hasta olana yardım et, ona ekmek ve su ver. Aç olana ekmek, hastaya merhem, çıplağa giyecek ver!”

Feodal bir yapıya sahip Hitit İmparatorluğu vergi vermeye yükümlü kıldığı bir dizi krallığı egemenliği altında tutuyordu. Kral, başkomutan, başrahip ve yargıç görevlerini de yürütüyordu. Kralın verdiği kararlar “Panku” adı verilen soylular meclisi tarafından onaylanıyordu. Kraliçe de kendine ait mührüyle bazı kararlarda krala eşlik ediyordu.

Devlet işleri memurlarca yürütülmekte, tapınaklarda kendi personelleri ile çalışmaktaydı. Tüccarlar, memurlar, zanaatkarlar şehir halkını oluştururken, ziraat ile geçinen halk köylerde oturmaktaydı. Savaş esirlerinden oluşan köleler de kanunlar karşısında bazı haklara sahipti.

Maden Atölyesi

Maden, Hitit Devleti için önemli bir ekonomik unsurdu. Hititler metal külçelerini fırın, ocak, körük, üfleç, pota gibi zengin üretim malzemesine sahip yerel atölyelerde önce eritmişler, daha sonra pişmiş toprak ya da taştan yapılmış kalıplarda dökerek metaller üzerinde soğuk ya da sıvı halde çalışmışlardı.

Alacahöyük’te açığa çıkarılan bir maden atölyesinde madenciliğe işaret eden külçe, cüruf kalıntıları, potalar, üfleç parçaları, kalıp, taş aletler, kemik çekiçler, gümüş ve tunç iğneler ele geçirilmiştir.

Silolar ve Kanal Sistemi

Hitit ekonomisinin en önemli öğesi tarımdı. Üzerinde tarım yapılan Hiti arazileri üç farklı gruba ayrılmaktadır. Birinci grup saraya ait, ikinci grup tapınağa ya da kentlere ait, üçüncü grup ise kral tarafından şahıslara bağışlanan topraklardı.

Bu topraklarda üretilen tahıllar arasında en önemlileri arpa ve buğdaydır. Tahıl yanı sıra bağcılık ve bahçecilik de yaygındı. Üzüm, elma, incir, zeytin ve nar yetiştirildiği gibi mercimek, nohut, bakla, burçak, kimyon, salatalık, kişniş, pırasa, soğan, sarımsak, safran ve maydonoz da yetiştirilmekteydi. Mabet binasına ait taş döşemeli orta avlunun sularını künklü pişmiş toprak boru) kanal, odalarınkini ise taş örülü, taş kapaklı kanallar avlu dışındaki ana kanala bağlamaktadır. Bu ana kanalda Sfenksli Kapı’ya doğru gitmekte ve burada bindirme tekniği ile yapılmış büyükşehir kanalına bağlanmaktadır.