Kartaca-Roma Pön Savaşları: Hannibal'ın İtalya Destanı

Birinci Pön Savaşı (İÖ 264-241)

Savaş, Kartacalıların Sicilya Adsındaki Messina’nın içişlerine karışmasıyla ortaya çıktı. Karada ve denizde olmak üzere 23 yıl sürdü. Kartacalıların donanmaları, Romalıların ise kara orduları güçlüydü. Romalılar denizciliğe önem vererek büyük bir donanma hazırladılar. Kartacalıları hem karada hem de denizde yenerek Sicilya adasını ele geçirdiler. Romalılar Kartaca’ya bir ordu gönderdilerse de burada başarı sağlayamadılar. Kartaca komutanı Harnikar Barkas, Romalılara karşı uzun süre savaştı. Küçük donanmasıyla İtalya kıyılarını vurdu. Romalılar, daha güçlü bir donanma yaparak Kartaca donanmasını bu kez ağır bir yenilgiye uğrattılar. Savaştan bıkan Kartacalılar, Sicilya adasını Romalılara bırakarak ve savaş tazminatı ödemek koşuluyla barış imzaladılar. Romalılar, Kartaca’da çıkan karışıklıktan faydalanarak Sardinya ve Korsika adalarını ele geçirdiler.

İkinci Pön Savaşı (İÖ 218-291)

Kartacalılar, Batı Akdeniz egemenliğini Romalılara bırakmak istemiyorlardı. Bu sırada Kartaca’da Hamilkar’ın oğlu Hannibal, ordu komutanı oldu. Romalıları yok etmek isteyen Hannibal, İspanya’daki toplulukları yönetimi altına aldı. Güçlü bir ordu ile karadan İtalya üzerine ilerlemeye başladı. Ordusunda filler de vardı. Alp dağlarını aşarak İtalya’ya girdi. Romalıları, Ticinus, Trebia ve Trasimenus savaşlarında yenilgiye uğrattı. Bu kez Roma’ya doğru ilerlemeye başladı. Romalılar bu durum karşısında korkuya kapıldı. Fakat Kartaca ordusunda şehir kuşatmas için gerekli ekipman yoktu. Hannibal, Güney İtalya’ya geçti. Romalılar, bir ordu daha hazırladılar. Hannibal, Kan (Cannae) savaşında Romalıları ağır bir yenilgiye daha uğrattı. (216) Bundan sonra Güney İtalya’daki devletlerle birleşerek Romalılarla savaşını sürdürdü. Hannibal, Kartaca’dan yardım alamadı. İspanya’da bıraktığı kardeşi Hasdrubal, ordusuyla Alpleri aşarak Kuzey İtalya’ya girdi fakat Romalılarla yaptığı savaşta yenildi ve öldürüldü.

Hannibal, ordusunun yıpranması üzerine daha da güneye çekildi. Romalılar, Kartacalıları barışa zorlamak için Skipion (Scipio Africanus) komutasında Kartaca üzerine bir ordu gönderdiler. Hannibal, Kartaca’ya çağırıldı. Roma ordusu, Zama Meydan Savaşı’nda Hannibal’ı yenilgiye uğrattı. (202) Kartaca, barış yapabilmek için Roma’nın bütün şartlarını kabul etmek zorunda kaldı. Donanmasını ve kolonilerini Romalılara verdi. Ayrıca büyük bir savaş gideri ödemeye ve Roma’nın izni olmadan hiç bir devletle savaş yapmamayı da kabul etti. Kartaca, bu savaşlardan sonra eski gücünü yitirdi ve Roma’ya bağlı bir devlet haline geldi.

çüncü Pön Savaşı (İÖ 149-146)

Ticaretle uğraşan Kartacalılar, zamanla yeniden güçlenip zenginleştiler. Bu durum Romalıların gözünden kaçmamıştı ve iki devlet arasındaki düşmanlık hala sürüyordu. Roma ile ittifaka giden Numidya (Cezayir) Kralının, Kartaca’ya saldırması Üçüncü Pön Savaşını başlattı. Kartacalılar, Numidya Kralını yendiler. Romalılar ise barış koşullarına aykırı davrandıklarını ileri sürerek Kartacalılara savaş açtı. Skipion Emilyanus komutasında Roma ordusu, Kartaca üzerine gönderildi. Kartacalılar, şehirlerini cesurca savunsalar da Romalılar bu şehrin direnişini kırınca Kartaca’ya girdiler. Şehri yağmmalayıp yıktıktan sonra da toprakları sürerek tarla haline getirdiler. Bir diğer söylentiye göre tüm bölgeye tuz bastılar.