Beyaz Rusların İstanbul'a Gelişleri ve İstanbul Gündelik Yaşamına Etkileri (1917-1932)

Sayıları 3 milyonu aşan Suriyelilerle dünyada en çok mülteci barındıran ülke haline geldiğimiz şu günlerde, bundan tam 100 yıl önce Anadolu toprakları aynı rakam ve entelektüel birikim olmasa da yine mültecilere ev sahipliği yapmıştı.

İstanbul, 1917 Rus devriminin hemen ardından yeni kurulan Komünist rejiminden kaçan Rusların sığınağı haline gelmişti. O tarihte bolşeviklere “Kızıl Ordu”, Çar’ın ordusuna ise “Beyaz Ordu” denildiği için gelen mültecilere de “Beyaz Rus” denilmekteydi. Beyaz Rusların Avrupa ülkeleri yerine İstanbul’u tercih etme nedenleri, Avrupa ülkelerinin kısıtlayıcı katı kurallarıydı.

1917 yılıyla birlikte yavaş yavaş gelmeye başlayan Rus mülteciler, 1919 yılı itibariyle soyluların, yenilgilerin artmasıyla 1920 itibariyle her rütbeden Beyaz Ordu mensuplarının geldiği bir yer halini aldı. Peki Beyaz Ruslar, İstanbul’da ne gibi bir değişime sahne oldular?

     

Osmanlı kadınlarının peçe yerine Rus kadınlar gibi tülbent ve türban sarmaları bu döneme rastlar.

Çiçek Pasajı’nın ismi, pasajın önünde çiçek satan Beyaz Rus kadınlardan kalmıştır.

İstanbul’da pastahane geleneğini de Beyaz Ruslar başlatmıştır. Vatandaşlar muhallebiciler yerine 

Beyaz Rusların açtığı pastahaneleri tercih etmişlerdi. İlk kez 24 saat açık olan mekanlar sayesinde İstanbullular yeni bir konsepti tanımış oldular.

Zengin Osmanlı erkekleri ile evlenen Beyaz Rus kadınlar, evlerinde düzenledikleri balo ve danslı çay toplantılarıyla İstanbul sosyete hayatını da değiştirdiler.

Sinema ve tiyatro gösterilerinde haremlik selamlık giderek kalkar. Kadının kara çarşaflı olduğu bir dönemde ince bir ten rengi iç çamaşırı giyip akrobasi hareketleri yapan Rus kızlarının varlığı halkta heyecan uyandırır.

·    Ana caddeler üzerinde “Kabare”, arka sokaklarda ise “Pavyon” lar açılarak eğlence hayatına yeni mekanlar kazandırmışlardır.

·      Rus lokantalarının masaları kaldırım ve yollara taşarak eğlence sabaha kadar devam etmiştir. Ancak Beyoğlu’nun arka sokaklarında Odessa ve Kiev genelevlerinden kaçan kadınlar uyuşturucu pazarlamaktaydılar.

·    İstanbullular sarışın ve beyaz tenli Rus kadnlarına “Haraşolar” adını takmışlardı. Haraşo kelimesi gazete köşelerine, fıkralara ve karikatürlere kadar girmişti.

Rus mültecilerin sayıları 1920 yılı İstanbul’unda 200 bini geçmişti. 1923 yılı itibariyle mübadele ile 1.5 milyon Rum, Türkiye’den Yunanistan’a giderken, Yunanistan’dan da 500 bin civarında Türk gelmişti. Bu tarihten itibaren Beyaz Rusların da ülkeyi terketmeleri için çalışmalar yapılmaya başlandı. Oturma izinleri 31 Temmuz 1927’de sona erdirildi. 1932 yılında yabancıların iş yapmalarını engelleyen kanunun çıkması ile Rusların yapacakları işlerde engellendi ve Ruslar bu tarihten sonra başka ülkelere gittiler.

Kaynak: //seyler.eksisozluk.com/1917-rus-devriminden-sonra-ulkemize-akin-eden-beyaz-ruslar-ve-kulturumuze-olan-buyuk-etkileri