Yarenler Diyarından Sevgilerle: Çankırı

Çankırı, Kuzeyinde Doğu-Batı doğrultusunda uzanan Ilgaz dağ silsilesi, onun güneyinde Devrez Çayı Vadisi ve Ilgazlar’a paralel Köroğlu Dağları ile çevrili bir şehrimizdir. Batıda Melan Çayı Vadisi, ortada erozyonla şekillenmiş ağaçsız plato ve tepeler, Acıçay’ın büyüleyici vadisi ve en güneyde Orta Kızılırmak’ın 35 kilometrelik bölümü yer almaktadır.

İstanbul-Samsun karayolunda Gerede’yi geçip Çerkeş sınırlarından girince Çankırı’ya da girmiş oluyorsunuz. Çerkeş-Atkaracalar arasında güneye sapan anayoldan Köroğlu Dağları’nı Saçakbeli Geçitinden aşarak Orta ilçesine ulaşabilirsiniz. Burası Kızılırmak’ın kolu Devrez Çayı’nın doğduğu topraklar. Orta’nın Sakaeli köyünde Devrez dar ve sert bir kanyona giriyor. Mükemmel bir trekking rotası olan bu kanyonda patikadan 4 kilometrelik (tamamı 20 kilometre) bir yürüyüşle Gelin Kayası denilen mevkide ilginç peribacası oluşumları mevcut. Bu manzaralı yol Şabanözü ve Eldivan üzerinden Çankırı’ya ulaşıyor.

Çankırı merkezi tipik bir Anadolu kenti özelliklerini taşıyor. Merkezde Çankırı Müzesi var. Müzede Neolitik, Kalkolitik, Eski Tunç, Hitit, Frig, Hellenistik, Roma, Bizans, Selçuklu ve Osmanlı dönemi eserleri yanı sıra yaklaşık 8 milyon yıl önce yaşamış hayvanlara ait fosiller sergileniyor. Çankırı Kalesi ise şehrin kuzeyinde küçük bir tepe üzerine kurulu. Günümüzde, ufak sur kalıntılarından başka bir kalıntı mevcut değil. Yaren Evi de Çankırı merkezdeki bir başka ziyaret noktası. Restore edilen tarihi evde yöreye ait eşyalar sergileniyor. Tuz Mağarası da bir başka ziyaret noktası. Çankırı Kaya Tuzu bu mağaradan sağlanıyor. Merkezin doğusunda yer alan Balıbağı köyü sınırları içerisindeki mağara 19 kilometre mesafede. Burası Türkiye’nin en büyük kaya tuzu rezervine sahip mağaralardan birisi.

Çankırı il merkezini gezdikten sonra ikinci etap Acıçay Vadisi boyunca Kızılırmak’a uzanan parkurdur. Bu yol hem ilçe merkezi hem de Kızılırmak’a ulaşıyor. Ilgın ve iğde ağaçları arasında akan Kızılırmak’ın kolu Acıçay’ın geniş vadisi beklenmedik güzellikler sunuyor. Şiddetli erozyonla derin yarılmış yamaçlar Türkiye’de nadir rastlanan “kırgıbayır” oluşumlarını barındırıyor.

Geziye Kızılırmak ilçesinden nehrin akış yönünde yola devam edilebilir. Karamürsel köyünde asfalt yol biter. Buradaki köprüden karşıya geçmeyip ırmak boyunu izleyen toprak köy yollarından devam ederseniz Kızılırmak Vadisi’nin en ıssız ve vahşi bölümleri vardır. Nehir bu düz ve geniş arazide sık sazlıklar arasından akar. Bu bölüm sazlarla birlikte çok sayıda adacık barındırır. Delice Çayı’nın Kızılırmak’a karıştığı yer olağanüstü manzaralara sahiptir. Burası Çorum sınırıdır. Buradaki köprüden karşıya geçilip İskilip yolu üzerinden geri dönülür. Vakit kalırsa Karaömer köyünden kuzeye sapıp çok sarp, kırmızı topraklarla kaplı bir vadiden ücra Beşdut köyündeki kaya mezarları gezilebilir. Buradan terkedilmiş köylerle kaplı dağ yollarından ormanlık Yapraklı ilçesine geçilebilir.

Çankırı’yı gezerken üçüncü etap Ilgaz’ı gezmekte fayda var. Çankırı’dan Korgun üzerinden meşelerle kaplı İn Dağı aşılarak Devrez Vadisi’ne inilir. Vadiden Ilgaz Milli Parkı ve kayak merkezine gidilir. Buradan dönüşte kiremit çatılı ilginç köprünün bulunduğu Bayramören ilçesine sapılır. Buradan Melan Çayı Vadisi boyunca gezi yapıldıktan sonra tekrar Çerkeş yakınlarından ana yola çıkılır.